Weiter zum Inhalt

On TTR : bIrlA : KTI : TWKIDm in the 6th Line on the East Side of the Šine-Usu Inscription

Li Yong-Sŏng


Seiten 27 - 34

DOI https://doi.org/10.13173/CAJ/2019/1/5




The Šine-Usu Inscription is the most voluminous one with 50 lines among the
Uighur inscriptions. It was erected in 759 in honour of Moyun Čor (磨延啜
Mòyánchuò), the second kaghan of the Uighur Kaghanate. Most
parts of the Šine-Usu Inscription are now well understood. However, ↾
KTI in the sentence TTR : bIrlA : KTI :
TWKIDm
in the 6th line on the east side has been differently
interpreted by the researchers. The sentence in question can be read as
tatar birlä qatï toqïdïm “Mixed with the Tatars, I (= we)
struck (them)”.



關於磨延啜碑東面第六行“TTR : bIrlA : KTI : TWKIDm”


由50行碑文内容構成的磨延啜碑是現存篇幅最長的回紇碑銘。㸱是爲紀念回紇 汗國第二任可汗磨延啜於公元759年鎸刻完成的。目前,磨延啜碑的大部分内
容已被釋讀完畢,但對於東面第六行“TTR : bIrlA : KTI : TWKIDm”?“↾
KTI”的分析一直存在争議。問題就在於這個句子可以被釋讀爲“tatar birlä qatï
toqïdïm”,即“與塔塔兒人混戰,我(=我們)攻擊了(他們)”。


1 Ajdarov, Gubajdulla (1971): Jazyk orxonskix pamjatnikov drevnetjurkskoj pis' mennosti VIII veka / Язык орхонских памятников древнетюркской письменности VIII века. Alma-Ata.

2 Aydιn, Erhan (2007): Şine Usu Yazιtι [Šine Usu Inscription]. (KaraM Yayιnlarι: 19, Dilbilim Kitaplιğι: 3). Çorum.

3 Aydιn, Erhan (2011): Uygur Kağanlιğι Yazιtlarι [Inscriptions of the Uighur Kaghanate]. (Kömen Yayιnlarι 74). Konya.

4 Bazin, Louis (1991): Les systěmes chronologiques dans le monde turc ancien. (Bibliotheca orientalis Hungarica 34) Paris, Budapest.

5 Berta, Árpád (2004): Szavaimat jól halljátok…, A Türk és Ujgur rovásírásos emlékek kritikai kiadása [Listen to my words well … Critical edition of the Türk and Uighur runic monuments]. Szeged.

6 Berta, Árpád (2010): Sözlerimi İyi Dinleyin…, Türk ve Uygur Runik Yazιtlarιnιn Karşιlaştιrmalι Yayιnι [Listen to my words well …. Comparative Publication of Türk and Uighur runic Inscriptions]. Translated by Emine Yιlmaz. (Türk Dil Kurumu Yayιnlarι: 1008) Ankara.

7 Clauson, Sir Gerard (1972): An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford.

8 Dankoff, Robert & James Kelly (1982): Maḥmūd al-Kāšγarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān Luγāt at-Turk), Part I. Cambridge/Mass.

9 Erdal, Marcel (1991): Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon I-II. (Turcologica 7) Wiesbaden.

10 Gabain, Annemarie von (1959): Türkische Turfantexte X: das Avadāna des Dämons Āṭavaka. Bearbeitet von Tadeusz Kowalski. Berlin.

11 Golden, Peter B. (1998): “The Turkic Peoples: A Historical Sketch”. In: The Turkic Languages, eds. Lars Johanson & Éva Á. Csató. London, New York. 16–29.

12 Jeong, Jaehun 정재훈 (2005): Wigurű Yumokjeguksa [History of the Uighur nomadic empire 744–840]. (Sŏnam Dongyang Haksul Chongsŏ 31 / 서남동양학술총서 31). Seoul.

13 Malov, Sergej Jefimovič (1959): Pamjatniki drevnetjurkskoj pis'mennosti Mongolii i Kirgizii / Памятник древнетюркской письменности в Монголии и Киргизии. Moskva, Leningrad.

14 Mert, Osman (2009): Ötüken Uygur Dönemi Yazιtlarιndan Tes — Tariat — Şine Us [Tes – Tariat – Šine Us from the Ötükän Uighur Period Inscriptions]. Ankara.

15 Moriyasu, Takao 森安孝夫 (1999): “Site and Inscription of Šine-Usu / シネウス遺蹟·碑文”. In: Provisional Report of Researches on Historical Sites and Inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998 / モンゴル国現存遺蹟·碑文調査硏究報告, eds. Takao Moriyasu & Ayudai Ochir オチル (Society of Central Eurasian Studies / 中央ユーラシア学硏究会). Osaka. 177–195.

16 Moriyasu, Takao 森安孝, Kosetsu Suzuki 鈴木宏節, Shigeo Saito 齊藤茂雄, Takeshi Tamura 田村健 & Yudong Bai 白玉冬 (2009): “Šine-Usu Inscription from the Uighur Period in Mongolia: Revised Text, Translation and Commentaries / シネウス碑文訳注”, Studies on the Inner Asian Languages / 内陸アジア言語の研究 24: 1–92.

17 Nadeljajev, V. M., D. M. Nasilov, E. R. Tenišev & A. M. Ščerbak (eds.) (1969): Drevnetjurkskij slovar' / Древнетюркский словарь. Leningrad.

18 Orkun, Hüseyin Namιk (1936): Eski Türk Yazιtlarι I [Old Turkic Inscriptions I]. İstanbul.

19 Orkun, Hüseyin Namιk (1941): Eski Türk Yazιtlarι IV [Old Turkic Inscriptions IV]. İstanbul.

20 Ölmez, Mehmet (2012): Orhon-Uygur Hanlιğι Dönemi Moğolistan'daki Eski Türk Yazιtlarι, Metin-Çeviri-Sözlük [Old Turkic Inscriptions in Mongolia from the Orkhon-Uighur Khanate Period, Text-Translation-Glossary]. Ankara.

21 Pulleyblank, Edwin G. (1991): Lexicon of Reconstructed Pronunciation in Early Middle Chinese, Late Middle Chinese, and Early Mandarin. Vancouver.

22 Ramstedt, Gustaf John (1913): “Zwei uigurische Runeninschriften in der Nord-Mongolei”. Journal de la Société Finno-Ougrienne 30 (3): 1–63.

23 Róna-Tas, András (1998): “Turkic Writing Systems”. In: Lars Johanson & Éva Á. Csató (eds): The Turkic Languages. London, New York. 126–137.

24 Şirin, Hatice (2016): Eski Türk yazιtlarι söz varlιğι incelemesi [Vocabulary analysis of Old Turkic inscriptions]. (Türk Dil Kurumu Yayιnlarι: 1181). Ankara [↠ Hatice Şirin User]

25 Tekin, Talat (1997): Tarih Boyunca Türkçenin Yazιmι [Turkic Writing throughout History]. (Türk Dilleri Araştιrmalarι Dizisi: 19) Ankara.

26 Tekin, Talat (2000): Orhon Türkçesi Grameri [A Grammar of Orkhon Turkic]. (Türk Dilleri Araştιrmalarι Dizisi: 9) Ankara.

27 Tekin, Talat & Mehmet Ölmez (1999): Türk Dilleri – Giriş – [Turkic Languages – Introduction –]. İstanbul.

28 User, Hatice Şirin (2009): Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlιğι Yazιtlarι [Inscriptions of the Köktürk and Ötükän Uighur Kaghanates]. (Kömen Yayιnlarι: 32, Türk Dili Dizisi: 1) Konya. [↠ Hatice Şirin]

29 Wilkens, Jens (2007a): Das Buch von der Sündentilgung: Edition des alttürkisch-buddhistischen Kšanti Kιlguluk Nom Bitig, Teil 1. (Berliner Turfantexte XXV, 1) Turnhout.

30 Wilkens, Jens (2007b): Das Buch von der Sündentilgung: Edition des alttürkisch-buddhistischen Kšanti Kιlguluk Nom Bitig, Teil 2. (Berliner Turfantexte XXV, 2) Turnhout.

Empfehlen


Export Citation