- Jahrgang 64 (2021)
- Vol. 64 (2021)
- >
- Ausgabe 1-2
- Nr. 1-2
- >
- Seiten 39 - 48
- pp. 39 - 48
Who were the Narrators of the Old Turkic Inscriptions? A Study of the Küli Čor and Tariat (Terh) Inscriptions
Seiten 39 - 48
DOI https://doi.org/10.13173/centasiaj.64.1-2.0039
It is known that some of the Old Turkic inscriptions written in runic texts were erected by the owner of the inscriptions themselves, while others were erected by their relatives or the dignitaries of the government. The engravings of the texts in the inscriptions of the second Türk Khanate were carried out by the stonemasons sent by China. As a result, these lines are relatively more even and the height of the letters is almost the same. It is not possible to observe this order in other inscriptions. Aside from the engravings of the texts, who were the people who narrated the events that would create the texts? In this article, relevant information will be given about the people who were mentioned in the colophon texts of Küli Čor and Tariat inscriptions. We will thus be able to understand the identity of the people who created the inscriptions, who remembered and narrated the events.
該論文提供對過去四十年中出現的蒙古歷史和比較研究領域的專著出版物的書 目調查。它涵蓋了關於一般歷史和比較語言學、歷史音韻學和書寫系統、歷史 和比較語法、詞源研究、中古蒙古語文學和現代蒙古語變種的學術文獻。得出 結論，蒙古語歷史比較語言學的近期發展見證了可稱為大東移的現象，即蒙古 語語言研究從歐洲和俄羅斯西部地區直接轉移到說蒙古語使用者居住的地區。 語言。對蒙古語言各個方面的研究取得了相當大的進展，但也觀察到了嚴重的 差距，例如缺乏對蒙古語句法的歷史比較分析和基於現代語言學方法的詞源或 比較詞典。
1 Adamovic, M. (2005): “Ein Uberflussiger Streit”. Materialia Turcica 25: 345–348.
2 Aydarov, G. (1970): Язык пaмятникa Кули–Cорa VIII в. Aлмaty: Филологиcеский Сборник КaзГУ.
3 Aydarov, G. (1971): Язык Орxонскиx пaмятников древнетюркской письменности VIII векa. Aлмaty: Aкaдемия Нaук Кaзaкской ССР.
4 Aydın, E. (2011a): “Kuli Cor yazıtının 18. satırındaki YGR harfleriyle yazılmış sozcuk uzerine duşunceler”. In: M. Olmez, E. Aydın, P. Zieme, M. S. Kacalin (eds.): Otuken'den İstanbul'a Turkcenin 1290. Yılı (720–2010) Sempozyumu, Papers, İstanbul, 225–232.
5 Aydın, E. (2011b): Uygur Kağanlığı Yazıtları. Konya: Komen.
6 Aydın, E. (2012a): Orhon Yazıtları, Kol Tegin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Kuli Cor. Konya: Komen.
7 Aydın, E. (2012b): “Kuli Cor yazıtı ve yazıtla ilgili sorunlar uzerine notlar”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları 5: 251–272.
8 Aydın, E. (2014): “Kuli Cor yazıtının eski Turkcenin soz varlığına katkıları”. Turkluk Bilimi Araştırmaları 35: 31–41.
9 Aydın, E. (2016a): “Tariat yazıtı’nın kuzey yuzunun 5. satırı uzerine yeni okuma ve anlamlandırma onerileri”. Turk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 61/1: 13–22.
10 Aydın, E. (2016b): “Dialectal elements in the vocabulary of the Uyghur Khanate inscriptions”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 69 (3): 285–300.
11 Bazılhan, B. (1980): “Терxийн түрег бичеес”. Studia Mongolia 5 (1): 163–175.
12 Barat, K. (1982): “Terxin mengu teksi ustide mulahiza”. Xinjiang İjtimaij Penler Tatkikati 1982 (3): 121.
13 Berta, A. (2004): Szavaimat Jol Halljatok… A Turk es Ujgur Rovasirasos Emlekek Kritikai Kiadasa. Szeged: Jate.
14 Bold, L. (1990): БНМAУ–ын нутaг дaxь xaдны бичеес. Улaaнбaaтaр: Улсын Xевлелийн Гaзaр.
15 Clauson, G.; Tryjarski, E. (1971): “The Inscription at Ikhe–Khushotu”. Rocznik Orientalistyczny 34 (1): 7–33.
16 Dobrovits, M. (2005): “К вопросу о личности глaвного героя пaмятникa Кюли–чору”. In: Центрaльнaя Aзия от Axеменидов до Тимуридов. (Aрxеология, история, етнология, культурa. Мaтериaлы междунaродной конференции, посвaщенной 100–летию со дня рождениa Aлексaндрa Мaрковичa Беленицкого, Сaнкт-Петербург, 2–5 ноября 2004 годa), Ст..Петербург. 86–89.
17 Dobrovits, M. (2008): “(H)oplayu tagdi (On the military tactics of the Ancient Turks)”. Chronica 7–8: 72–76.
18 DTS: Nadelyaev, V. M.; Nasilov, D. M.; Tenişev, E. R.; Şcerbak, A. M. (1969): Древне-тюркский Словaрь. Ленингрaд: Aкaдемия Нaук СССР.
19 ED: Clauson, G. (1972): An Etymological Dictionary of Pre–Thirteenth–Century Turkish. Oxford: Oxford University.
20 Erdal, M. (2004): A Grammar of Old Turkic. Leiden, Boston: Brill.
21 Gabain, A. von (1988): Eski Turkcenin Grameri. Trans. in Turkish: M. Akalın, Ankara: Turk Dil Kurumu.
22 Gomec, S. (1995) “Terhin Yazıtı’nın tarihi acıdan değerlendirilmesi”. Dil ve Tarih–Coğrafya Fakultesi Tarih Araştırmaları Dergisi 17 (28): 71–84.
23 Gomec, S. (1999): “Kagan inisi İl Cor Tigin”. In: XII. Turk Tarih Kongresi Bildirileri, Ankara: Turk Tarih Kurumu, 265–270.
24 Hamilton, J. R. (1974): “Opla-/yopla-, uf-/yuf-et autres formes semblables en turc ancien”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 28 (1): 111–117.
25 Hayashi, T.; Ōsawa, T. (1999): “Site of Ikh–Khoshoot and Kuli Cor Inscription”. In: T. Moriyasu, A. Ochir (eds.): Provisional Report of Researches on Historical Sites and Inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998. Osaka: The Society of Central Eurasian Studies. 148–157.
26 Joldasbekov, M.–K. Sartkojaulı (2005): Орxон Ескерткиштериниң Толык Aтлaсы. Aстaнa: Күл тегiн.
27 Kabulov, K. (2002): “Orhun Turklerinin aslı”. Trans in Turkish: D. Atmaca. In: H. C. Guzel, K. Cicek, S. Koca (eds.): Turkler, vol. 2, Ankara. 118–126.
28 Kamalov, A. (1993): “К интерпретaтсии сведений Терxинской нaдписи о племени бaяркұ”. In: Iзвестия МН–AН РК (Серия обшественныx нaук) 192/6, 6–11.
29 Kamalov, A. (2005): “Terxin mengu teksidiki bajirky kabilisiga dair bajanlarga eniklima”. Turpanşunaslik Tatkikati 2005 (2): 47–52.
30 Karcavbay, S. (2003): Орxон Мүрaлaры. Aстaнa: Күл Тегiн.
31 Katayama, A. (1999): “Tariat Inscription”. In: T. Moriyasu, A. Ochir (eds.): Provisional Report of Researches on Historical Sites and Inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998. Osaka: The Society of Central Eurasian Studies. 168–176.
32 Kempf, B. (2004): “Old-Turkic runiform inscriptions in Mongolia”: An overview. Turkic Languages 8 (1): 41–51.
33 Klyaştornıj, S. G. (1980): “Терxинскaя нaдпись”. Советская тюркология 1980 (3): 83–95.
34 Klyaştornıj, S. G (1982): “The Terkhin Inscription”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 36 (1–3): 335–366.
35 Klyaştornıj, S. G. (1988): “East Turkestan and the Kaghans of Ordubalyk Interpretation of the Fourteenth Line of the Terkh Inscriptions”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 42 (2–3): 277–280. In Turkish: (1996) “Doğu Turkistan ve Ordubalık Kaganları (Terhin Abidesinin 14. Satırının Acıklaması)”. Trans. in Turkish B. Atsız. Turk Dunyası Araştırmaları 103: 121–124.
36 Kotwicz, W.; Samojlovic, A. N. (1928): “Le monument turc d’Ikhe–Khuchotu en Mongolie Centrale”. Rocznik Orientalistyczny 4: 60–107.
37 Li, Y.-S. (1999): Turk dillerinde akrabalık adları. İstanbul: Simurg.
38 Malov, S. E. (1959): Пaмятники древнетюркской письменности Монголии и Киргизии. Москвa, Ленингрaд.
39 Mert, O. (2009): Otuken Uygur Donemi Yazıtlarından Tes, Tariat, Şine Us. Ankara.
40 Orkun, H. N. (1936): Eski Turk Yazıtları I. İstanbul: Turk Dil Kurumu.
41 Recebov, E.; Memmedov, Y. (1993): Orxon Jenisej Abideleri. Bakı.
42 Rohrborn, K. (1979): Uigurisches Worterbuch, Sprachmaterial der Vorislamischen Turkischen Texte aus Zentralasien. Lieferung 2, agrıglan-– anta. Wiesbaden: Franz Steiner.
43 Sertkaya, O. F. (1984): “Gokturk tarihinin meseleleri: Kol Tigin ve Kol-İc-Cor kitabelerinde gecen oplayu tegmek deyimi uzerine”. Journal of Turkish Studies 3 (2): 369–375.
44 Sertkaya, O. F. (1992): “Gokturk harfli Uygur kitabelerinin Turk kultur tarihi icerisindeki yeri”. Turk Kulturu Araştırmaları 28 (1–2): 325–334.
45 Sertkaya, O. F. (2008): “Gokturk (Runik) harfli yazıtların envanter, alfabe ve bibliyografya problemleri uzerine”. Dil Araştırmaları 2: 7–34.
46 Şen, S. (2010): “Taryat yazıtının batı yuzunde mGLi ve mGL işaretleriyle yazılan sozcuk nasıl okunup anlaşılmalı?” Turk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 2008 (2): 99–107.
47 Şinehuu, M. (1974): “Пaмятник рунической письменности из Тaриaтa”. In: Роль кочевыx нaродов и Цивилизaции Центрaльной Aзии. 327–331.
48 Şinehuu, M. (1975): “Тaриaтын Орxон бичгийн шине дурсгaл”. Studia Archaeologica VI (1).
49 Şirin User, H. (2009): Kokturk ve Otuken Uygur kağanlıgı yazıtları, soz varlığı incelemesi. Konya: Komen.
50 Tekin, T. (1968): A Grammar of Orkhon Turkic. Bloomington: Indiana University.
51 Tekin, T. (1982): “The Terkhin Inscription”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 37 (1–3): 43–86.
52 Tekin, T. (1983): “Kuzey Moğolistan’da yeni bir Uygur anıtı: Taryat (Terhin) kitabesi”. Belleten 46 (184): 795–838.
53 Tekin, T. (2000): Orhon Turkcesi grameri. Ankara.
