Weiter zum Inhalt

Notizen zur Etymologie des alttürkischen özäl- ‘sich quälen’ / Etymological Notes concerning Old Turkic özäl- “being tormented” // 古土耳其語 özäl 『被折磨』之詞源


Seiten 1 - 11

DOI https://doi.org/10.13173/CAJ/2017/1-2/2




As far as Old Turkic words are concerned, new studies shedding light on their pronunciation and interpretation appear in regular tact. Since Old Turkic made use of different scripts, some words can be read differently depending on the writing system. In order to arrive at a definitive pronunciation, a detailed analysis of the extant historical and comparative studies of the term in question is necessary. In texts belonging to Old Turkic which are written in Arabic, the verb özäl- can appear in different orthographic forms. To date, there has been no unison about the precise reading and meaning of this word, nor is there clarity concerning its word stem.



就古突厥語言而言,新的研究揭示了他們的發音和口譯的正常技巧。由於古土 耳其語有不同的字母體系,有的詞在不同的字母體系下發音也有不同。為了得 到準確的發音,一定要分析所有關於本詞的語言歷史和比較語言學的學術成果。 而以阿拉伯語言寫的文獻özäl 一詞有幾種字母書寫形式。仍然至今缺乏公認 準確的發音與意義,詞幹亦不清楚。


University of Göttingen – Georg-August-Universität Göttingen

1 Arat, R. R. (1947): Kutadgu Bilig I: Metin. İstanbul: Millî Eǧitim Basımevi.

2 Arat, R. R. (1959): Kutadgu Bilig II: Tercüme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

3 Arat, R. R. (1979): Kutadgu Bilig III: İndeks. İndeksi Neşre Hazırlayanlar: Kemal Eraslan, Osman Fikri Sertkaya, Nuri Yüce. İstanbul: Türk Kültürünü Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.

4 Atalay, B. (1985): Divanü Lûgati't-Türk. C. I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

5 Atalay, B. (1986): Divanü Lûgati't-Türk.C. III. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

6 Bang-Kaup, W.; Gabain, A. von (1930): Türkische Turfan-Texte III. SBAW. Berlin. 183–211.

7 Baskakov, N. A. [Баскаков, Н. А] (1958): Каракалпакско-русский словарь (около 30 тысяч слов) [Karakalpak-Russian dictionary (circa 30.000 words)]. Moskva: Akademija Nauk, Uzbekskoj SSR.

8 Baskakov, N. A.; Toščakova, T. M. [Баскаков, Н. А.; Toшчакова, T. M.] (1947): Ойротско-русский словарь около 10000 слов [Oirat-Russian dictionary: circa 10,000 words:]. Moskva: OGIZ.

9 Brockelmann, C. (1928): Mitteltürkischer Wortschatz nach Maḥmūd Al-Kāšgarīs Divān Lugāt at-Türk. Leipzig: Otto Harrassowitz.

10 Brockelmann, C. (1954): Osttürkische Grammatik der islamischen Literatursprachen Mittelasiens. Leiden: E. J. Brill.

11 Dankoff, R.; Kelly, J. (1982): Mahmut el-Kāşgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān Luyāt at-Türk). Edited and Translated with Introduction and Indices by Robert Dankoff in collaboration with James Kelly. Part I. Harvard: Harvard University Press.

12 Dankoff, R.; Kelly, J. (1984): Mahmut el-Kāşgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān Luyāt at-Türk). Edited and Translated with Introduction and Indices by Robert Dankoff in collaboration with James Kelly. Part II. Harvard: Harvard University Press.

13 Dankoff, R.; Kelly, J. (1985): Mahmut el-Kāşgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān Luyāt at-Türk). Edited and Translated with Introduction and Indices by Robert Dankoff in collaboration with James Kelly. Part III. Harvard: Harvard University Press.

14 DLT = Dīvān Luyāt et-Türk. (= Mahmut 2008)

15 DTS = Nadeljaev, V. M. [et alii] [Наделяев В. М.; Насилов, Д. М.; Тенишев, Э. Р.; Щер бак, А. М.; Боровкова, Т. А.; Дмитриева, Л. В.; Зырин, А. А.; Кормушин, И. В., Летягина, Н. И.; Тугушева, Л. Ю.] (1969): Древнетюркский словарь [Old Turkic Dictionary]. Leningrad: Akademija Nauk SSSR.

16 Eckmann, J. (1966): Chagatay Manual. Bloomington: Indiana University.

17 Ercilasun, A. B. (1984): Kutadgu Bilig Grameri: Fiil. Ankara: Gazi üniversitesi Yayınları.

18 Ercilasun, A. B.; Akkoyunlu, Z. (2014): Kâşgarlı Mahmud: Dîvânu Lugâti't-Türk. Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

19 Erdal, M. (2004): Grammar of Old Turkic. Leiden-Boston: Brill.

20 tymDic = EClauson, Sir G. (1972): An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. Oxford: Oxford University Press.

21 F = Fergana Handschrift von Qutadyu Bilig (= üşenmez 2013).

22 Gabain, A. von (1950): Alttürkische Grammatik, mit Bibliographie, Lesestücken und Wörterverzeichnis, auch Neutürkisch. 2. verbesserte Auflage. Leipzig.

23 Giles, A. H. (1964): A Chinese-English Dictionary. Vol. I–II. Second Edition, Revised & Enlarged, Shanghai-London 1912: Paragon Book Reprint Corp. New York.

24 K = Kairo Handschrift von Qutadyu Bilig (= üşenmez-Uçar 2014b).

25 Kaya, C. (1994): Uygurca Altun Yaruk. Giriş, Metin ve Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

26 Korkmaz, Z. (2007): Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

27 Lane, E. W. (1968): An Arabic-English Lexicon. Part 2 (ζ-£). Beirut: Librairıe du Liban.

28 Le Coq, A. von (1922): Türkische Manichaica aus Chotscho III. Nebst einem christlichen Bruchstück. APAW. Phil.-hist. Kl. 2, Berlin.

29 Mahmut, Kaşgarlı (2008): Kitabu Divan-ı Lügati't-Türk. Tıpkıbasım-Türkçe Sözcükler-Özel Adlar Dizini. Haz. Şaban KURT, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlıgı Yayınları.

30 Maue, D.; Röhrborn, K. (1985): “Ein ‘buddhistischer Katechismus’ in alttürkischer Sprache und tibetischer Schrift (Teil II)”. Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 135. 68–91.

31 Müller, F. W. K. (1911): Uigurica II, AKPAW. Phil.-hist. Cl. 1910: 3, Berlin.

32 OTWF = Erdal, M. (1991): Old Turkic Word Formation, a Functional Approach to the Lexicon, Vol. I–II, Wiesbaden: Harrassowitz.

33 QB = Qutadyu Bilig.

34 Radloff, W. [Радлов, В. В.] (1960): Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte (Опыт словаря тюркских наречий). Band II. ‘s-Gravenhage; Mouton & Co. [Neudruck]

35 Räsänen, M. (1957): Materialien zur Morphologie der turkischen Sprachen. Helsinki: Studia Orientalia.

36 Röhrborn, K. (1977–1998): Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Lieferung 1–6. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.

37 Röhrborn, K. (2010): Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Neubearbeitung. I. Verben. Band 1: ab— äzüglä-. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.

38 Röhrborn, K. (2015): Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Neubearbeitung. II. Nomina-Pronomina-Partikeln. Teil 1: a–asvık. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.

39 Subrakova, Ol'ga V. [Субракова, Ольга В.] (2006): Хакасско-русский словарь (около 22 тысяч слов) [Khakas-Russian dictionary, circa 22,000 words]. Novosibirsk: Nauka (Science Press).

40 Taş, İ. (2009): Kutadgu Bilig'de Söz Yapımı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

41 Tekin, T. (1969): “Zetacism and Sigmatism in Proto-Turkic”. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 22/1. 51–80.

42 Tekin, T. (1991): “New Examples of Zetacism”. Türk Dilleri Araştırmaları 1. 145–150.

43 ünlü, S. (2004): Karahanlı Türkçesi Satır Arası Kur'an Tercümesi (TİEM 73 235v/3–450r/7), (Giriş-Metin-İnceleme-Analitik Dizin), Hacettepe üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara. [Unpublizierte Diss. Phil.]

44 üşenmez, E. (2013): İslamî Dönem Türk Edebiyatının ilk Eseri: Kutadgu Bilig. Nemengan/Fergana Özbekistan Nüshası. Tıpkıbasım. İstanbul: Akademik Kitaplar.

45 üşenmez, E. (2014a): İslamî Dönem Türk Edebiyatının ilk Eseri: Kutadgu Bilig. Herat (Viyana-Avusturya) Nüshası. Tıpkıbasım. İstanbul: Akademik Kitaplar.

46 üşenmez, E.; Uçar, E. (2014b): İslamî Dönem Türk Edebiyatının ilk Eseri: Kutadgu Bilig.

47 Yusuf Has Hacib. Kahire Nüshası. Tıpkıbasım. İstanbul: Akademik Kitaplar.

48 UW = Röhrborn 1977–1998.

49 W = Wiener Handschrift von Qutadyu Bilig (= üşenmez 2014a).

50 Wilkens, J. (2003): Alttürkische Handschriften, Teil 9: Buddhistische Beichttexte. Verzeichnis der Orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII, 17. Stuttgart: Franz Steiner.

51 Wilkens, J. (2007): Das Buch von der Sündentilgung, Edition des alttürkisch-buddhistischen Kšanti Kılguluk Nom Bitig, Teil I–II, BT 25, Turnhout.

52 Xelimskiy, E. A. [Хелимски, E. A.] (1986): Дроисхосдение древнетурксково передо- вания р-3 и дилемма,ротацизма-зетацисма”’ [The origin of the ancient Russian alternation of r-z and the dilemma of “rotacism-zetacism”]. Советская тюркология 2. 40–50.

Empfehlen


Export Citation