- Jahrgang 60 (2017)
- Vol. 60 (2017)
- >
- Ausgabe 1-2
- Nr. 1-2
- >
- Seiten 119 - 159
- pp. 119 - 159
Neologistische Wortbildung des Türkeitürkischen im Urteil der traditionellen Sprachwissenschaft / Turkish Neologisms in Kemalist Turkey through the Prism of Traditional Linguistics // 語言學家評論二十世紀初土耳其所進行的語言改革
Seiten 119 - 159
DOI https://doi.org/10.13173/CAJ/2017/1-2/9
Over the centuries, the Turkish language had been absorbing vocabulary of foreign origin, mostly from the Arabic and Persian. The official start of its ‘purification’ began in 1932, with the establishment of the
自古以來，土耳其語一直吸收外語的詞彙，主要來自阿拉伯語或波斯語。 自 Türk Dili Tetkik Cemiyeti（土耳其語協會）於 1932 年創立伊始，土耳其着手開展 ‘淨化’運動。凱末爾主義者以語法及結構遺存完整的安娜託利亞土耳其語爲 基礎，進行語言改革。爲了不惜代價的語言淨化運動，很多新式詞彙被隨意的 創造出來以取代奧斯曼時期的舊詞。爲了拓展這些‘純土耳其詞彙’，設想了 不同的手段。一條路線導致對過時的土耳其語的複蘇;另一個找引入新詞。關於 推導，引入後綴，其被聲明為非名詞又非動詞。雖然創造新詞較強的靈活性， 而也嚴重違反傳統語法完整性。真正的土耳其語後綴可以附加到名詞或語言基 礎上，兩者同時進行不可。隨便變成土耳其語的語法規則造成頻繁的誤解，不 尊敬科學方法進行那麼嚴格的語言改化導致語言學家的大怒。
1 Aǧakay, Mehmet Ali (1943): Türkçede Felsefe Terimlerinin Dil Bakımından Açıklanması Dolayısıyla Bazı Kelime Yapı Yolları. İstanbul (Türk Dil Kurumu B. 2, 7).
2 Aksan, Dogan (1976): Tartışılan Sözcükler ve Özleştirme Sorunu. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 425).
3 Aksoy, Ömer Asım (1967): “Ya-yı Nispiyi Türkçeye Çevirme Yolları”. In: Dilbilgisi Sorunları 1. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 259). 93–99.
4 Arat, Reşit Rahmeti (1963): “Dil Tabiî Bir Varlıktır”. Türk Kültürü 3. 1–6.
5 Arat, Reşit Rahmeti (1979a): Kutadgu Bilig. 1: Metin. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 458).
6 Arat, Reşit Rahmeti (1979b): Kutadgu Bilig. 3: Index. İstanbul.
7 Atalay, Besim (1942): Türk Dilinde Ekler ve Kökler üzerine Bir Deneme. İstanbul (Türk Dil Kurumu D. 15).
8 Atalay, Besim (1946): Türkçede Kelime Yapma Yoları. İstanbul (Türk Dil Kurumu D. 27).
9 Atalay, Besim (1985): Divan-ü Lügat-it-Türk Tercümesi 1. Ankara.
10 Banarlı, Nihad Sami (1948/49): “Türkçemizin Ahengi Meselesi”. Bilgi 19–24. Cilt II-III. 27–31.
11 Banguoǧlu, Tahsin (1941): Dil Bahisleri 1. Gramer Meselesi, İmla Meselesi, Türkçe Kelime Teşkili. İstanbul.
12 Banguoǧlu, Tahsin (1966): “Nispet Sıfatları ve -sel, -sal”. In: Türk Dili İçin III. Ankara (Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 28, Seri IV- Sayı: A7). 34–43.
13 Banguoǧlu, Tahsin (1981): “On Yabancı Dilden Öztürkçe (!) Kelimeler (2)”. In: Yaşayan Türkçemiz 1. und 2, 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları). 32–33, 72, 75.
14 Banguoǧlu, Tahsin (1986): Türkçenin Grameri. 2. Aufl. Ankara. (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları 528).
15 Bayraktaroǧlu, Emin (1981): “Öǧretmen”. In: Yaşayan Türkçemiz 2 (Tercüman Gazetesi Yayınları).
16 Boscheten Henrik (1993): “Türkçede Baǧıntı Sıfatları Sınıfı. Batılılaşmada Süreklilik”. Türk Dilleri Araştırmaları. 57–68.
17 Cem, Samahaddin (1970): “Radyodaki Zavall ı Dil”. Bilgi. Sayı. 277–278. Cilt. XXIV. 23.
18 Clauson, Gerard (1972): An Etymological Dictionary of Pre-Thirteen-Century Turkish. Oxford.
19 Deny, Jean (1921): Grammaire de la Langue Turque (Dialecte osmanlı). Paris (Nachdruck Wiesbaden 1971).
20 Dozy, R. (1927): Supplément aux Dictionnaires Arabes. 2. Aufl. Paris, Leiden.
21 Ediskun, Haydar (1966): “-el, -il, -sel Ekleri üzerine”. Türk Dili XV (179). 1012–1019.
22 Emre, Ahmet Cevat (1933): Türkçede Kelime Teşkili Hakkında Bir Anket 1. Müştak Sözler. Ankara (T.D.T. C. Gramer Kolu Neşriyatı 1).
23 Ercilasun, Ahmet B. (1981): “Siyasal”. In: Yaşayan Türkçemiz 2. 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları).
24 Erdal, Marcel (1991): Old Turkic word formation. A functional approach to the lexicon, vol. 1. Wiesbaden.
25 Ergin, Muharrem (1962): Türk Dil Bilgisi. 2. Aufl. İstanbul.
26 Ergin, Nureddin (1948/49): “Dil Islahı Hakkında Akademik Çalışma Lüzumu”. Bilgi. Sayı 19–24. Cilt II–III. 55–59.
27 Eyüboǧlu, Sabahaddin (1980): Yunus Emre. İstanbul.
28 Gabain, Annemarie v. (1974): Alttürkische Grammatik. Wiesbaden.
29 Hacıeminoǧlu, Necmeddin (1981): “Tin-sel ve Ten-sel”. In: Yaşayan Türkçemiz 2. 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları).
30 İnan, Abdülkadir (1981): “-sal/-sel Ekleri üzerine”. In: Yaşayan Türkçemiz 2. 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları).
31 İz, Fahir (1983): “Cumhuriyet Devrinde Türk Yazı Dilinin Gelişmesi”. In: Macit Gökberk'e Armaǧan. Ankara. 173–189.
32 Knüppel, Michael (2001/02): “Zur Herkunft von uigurisch aram~ram”. In: Ural-Altaische Jahrbücher 17. 156–163.
33 Korkmaz, Zeynep (1972): “Türkçede -çal eki (-al/el, -l/il, -ul/ül, -sal/sel)”. In: Dilbilgisi Sorunları 2. Ankara. (Türk Dil Kurumu Yayınları 356). 72–83, 84–95, 96–108. [Aufsätze von 1966 und 1967].
34 Korkmaz, Zeynep (1979): Dili Özlestirme Konusundaki Yöntem (metod) Ayrılıkları üzerinde Bir. “Karşılaştırma”. Millî Kültür. Ankara Cilt 1, Sayı: 12. 23–26.
35 Korap, Ali Rıza (1948/49): “Dilin Tabiî Bünyesi”. Bilgi 19–24. Cilt II–IV. 34–37.
36 Köprülü, Orhan F. (1981): “Türkçe Küçük Bir ‘Sal’a Bindirilip ‘Sel'e Bırakılamaz”. In: Yaşayan Türkçemiz 1. 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları). 259–260.
37 Kütükoǧlu, Bekir (1967): “Türkçede Tasviyecilik, Uydurmacılık Çıkmazı”. In: Türk Dili İçin IV. Ankara (Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 29, Seri IV- Sayı: A 8.). 27–30.
38 Levend, Agâh Sırrı (1960): Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. 2. Aufl. Ankara. (Türk Dil Kurumu Yayınları 182).
39 Levend, Agâh Sırrı (1968): Ali Şir Nevaî. IV. Cilt. Divanlar ile Hamse Dışındaki Eserler. 2. Aufl. Ankara. (Türk Dil Kurumu Yayınları 253).
40 Maksudi, Sadri (1948): “Medeni Milletlerde Dil Islahı Tarihine Umumî Bir Bakış”. Bilgi. Sayı 19–24. Cilt II–III. 52–54.
41 Ötüken, Adnan (1968): “Kötülüklere Alışmak”. In: Türk Dili İçin IV. Ankara (Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 31, Seri IV- Sayı: A 10). 140–144.
42 Özdem, Ragıp Hulûsi (1932): “Dilimiz üzerinde Düşünceler”. In: Öz Dilimize Doǧru. Sayı 4. 49–56.
43 Özdem, Ragıp Hulûsi (1941): Terimler Meselesi Münasebetile Dilimizin Istılahı üzerine Muhtıra. İstanbul (İstanbul üniversitesi Yayınları 138).
44 Özdemir, Emin (1972): “İşlekleşen Yapım Ekleri”. In: Dilbilgisi Sorunları 2. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 356). 240–250.
45 Räsänen, Martti (1969): Versuch eines etymologischen Wörterbuches der Turksprachen. Helsinki (Lexica societatis fennougricae XVII, 1).
46 Redhous, James W. (1974): Turkish and English Lexicon. Lebanon [Nachdruck von Constantinople 1890].
47 Röhrborn, Klaus (1977–88): Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Lieferung 1 bis 4. Wiesbaden.
48 Röhrborn, Klaus (1987): “Prinzipien und Methoden der Sprachplanung in der kemalistischen Türkei”. Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 137, Heft 2. 332–354.
49 Sami, Şemseddin (1978): Kâmus-u Türkî. İstanbul.
50 Scharlipp, Wolfgang Eckerhard (1978): Untersuchungen zur Morphologie und Substitution Türkeitürkischer Neologismen. Hamburg.
51 Steuerwald, Karl (1988): Türkisch-Deutsches Wörterbuch. 2. Aufl. Wiesbaden.
52 Songar, Ayhan (1966): “Dil ve Düşünce”. Bilgi. Sayı 226. Cilt XIX. 2–3.
53 Syrkänkallio, P. (1952): “Zur Etymologie von russ. Tolmaç ‘Dolmetscher’ und seiner türkischen Quelle”. Studia Orientalia XVII/8. 1–11.
54 Tarlan, Ali Naili (1966): “Dil”. Bilgi. Sayı 227. Cilt XIX. 3.
55 Tekin, Talat (1968): A grammar of Orkhon Turkic. Bloomington.
56 Tezcan, Semih (1981): “Dil Devriminin Özüne ve Uygulamasına Yöneltilen Eleştirilere Yanıt”. In: Atatürk Yolunda Türk Dil Devrimi. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 479). 135–149.
57 Timurtaş, Faruk K. (1967): “Dil Bayramı”. Bilgi. Sayı 245–46. Cilt XXI. 14–15.
58 Timurtaş, Faruk K (1968): “Dilin Kurtarılması”. In: Türk Dili İçin VI. Ankara (Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 31, Seri IV- Sayı: A 10). 14–17.
59 Timurtaş, Faruk K. (1969): “Uydurma ve Yanlış Kelimeler Sözlüǧü”. Bilgi. Sayı 268. Cilt XXIII. 25–27.
60 Timurtaş, Faruk K. (1976): “Küçük Eski Anadolu Türkçesi Grameri”. In: Türkiyat Mecmuası. Cilt XVIII. 331–368.
61 Timurtaş, Faruk K. (1981): “Dili Sadeleştirmenin Sınırı v. d.” In: Yaşayan Türkçemiz 1 und 2.; 2. Aufl. İstanbul (Tercüman Gazetesi Yayınları). 15–16, 35, 79, 82, 86, 104, 324.
62 Turan, Osman (1966): “Türk Dil Kurumuna Toplu Bir Bakış”. In: Türk Dili İçin III. Ankara. (T.K.A.E.Y: 28, Seri IV. Sayı: A7). 26–32.
63 T.D.T.C.N. (1932): Türk Dili Tetkik Cemiyeti Nizamnemesi. İstanbul.
64 Türk. Sözl. (1945): Türçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Lügat Kolu Çalışmalarıyla Hazırlanmıştır. İstanbul (Türk Dil Kurumu. Cilt III. 1)
65 Türk. Sözl. (1988): Türkçe Sözlük. Yeni Baskı. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 549).
66 Türk Dil Kurultayı (1933): Birinci Türk Dil Kurultayı. Tezler, Müzakere Zabıtları. İstanbul (Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti).
67 Türk Dil Kurumu Açık Oturumları (1962): Dilde Özleşmenin Sınırı Ne Olmalıdır. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 195).
68 Türk Dil Kurumu (1972): Türk Dil Kurumunun 40. Yılı. Ankara (Türk Dil Kurumu Yayınları 354).
69 Tar. Der. (1934): T.D.T.C. Osmanlıcadan Türkçeye Söz Karşılıkları Tarama Dergisi II. İstanbul.
70 Uzunçarşılı, İ. Hakkı (1969): Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Devletleri. Ankara.
71 VÂ-NÛ, Vâlâ Nureddin (1966): “Hayat, ‘yaşantı’ ve ‘yaşav’”. In: Türk Dili İçin II. Ankara (T.K.A.E.Y: 27, Seri IV. Sayı: A6). 27–29. [Aufsatz von 1962].
72 Wehr, Hans (1985): Arabisches Wörterbuch für die Schriftsprache der Gegenwart. 5. Aufl. Wiesbaden.
